آرتروز چیست؟ + علائم و درمان آرتروز
آرتروز از بیماری‌های شایع به خصوص در افراد بالای 45 سال است که در اثر تحلیل غضروف باعث آسیب مفاصل می‌شود. آرتروز معمولاً زانوها و مفاصل پا را درگیر می‌کند. از مهم‌ترین دلایل آن می‌توان به تحمل وزن بالا اشاره کرد. آرتروز درمان قطعی ندارد ولی می‌توان با راهکارهای مناسب مانند ورزش و حرکات اصلاحی، کنترل وزن، رعایت رژیم غذایی و… آن را مدیریت کرد. در این مقاله به علائم و روش‌های درمان آرتروز خواهیم پرداخت.
فهرست عناوین مقاله
تفاوت آرتروز و آرتریت
آرتروز و آرتریت از بیماری‌های روماتیسمی مشابه هستند و مفاصل، استخوان‌ها و رباط‌ها را درگیر می‌کنند. همچنین برخی از علائم آنها مانند درد، تورم و سفتی مفاصل مشابه هستند. با این حال این دو بیماری تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند که از طریق آنها می‌توان نوع بیماری را تشخیص داد. آرتریت در نتیجه التهاب مفاصل به وجود می‌آید که همراه با درد، سفتی و تورم است. از جمله اختلالات آرتریت می‌توان به عفونت، آسیب‌دیدگی و اختلالات متابولیک اشاره کرد. بیماری آرتریت بسیار گسترده بوده و یکی از آنها استئوآرتریت نام دارد. استئوآرتریت اصطلاح دیگر آرتروز است. آرتروز از بیماری‌های غیرالتهابی مفاصل شناخته می‌شود و با تحلیل و تخریب غضروف مفاصل به وجود می‌آید.
انواع آرتروز چیست؟
آرتروز انواع بسیار مختلفی دارد که از رایج‌ترین و معروف‌ترین آنها می‌توان به نمونه‌های زیر اشاره کرد:
1. آرتروز عفونی
زمانی که یک باکتری یا ویروس عفونی وارد بدن می‌شود زمینه ابتلا به آرتروز عفونی را فراهم می‌کند. در صورت تشخیص این نوع آرتروز با استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توان از پیشرفت آن جلوگیری کرد.
2. آرتروز پسوریاتیک
نوعی از آرتروز است و بر اثر بیماری پسوریازیس که نوعی اختلال پوستی است به وجود می‌آید. این بیماری بر روی مفاصل انگشتان دست و پا تأثیر می‌گذارد.
3. آرتروز روماتوئید
از انواع بیماری‌های خودایمنی است که به جهت مقابله با ویروس‌ها و عفونت‌ها باعث آسیب به مفاصل و بافت‌های سالم بدن می‌شود. این نوع آرتروز در زنان باردار رایج است.
4. نقرس
در بیماری نقرس سطح اوریک‌اسید بدن بیش از اندازه افزایش می‌یابد و اوریک‌اسیدهای اضافی با تجمع در مفاصل باعث بروز آرتروز می‌شوند. نقرس در ابتدا انگشتان شست پا را درگیر می‌کند.
5. فیبرومیالژی
از اختلالات مفاصل است و درد و ناراحتی زیادی به همراه می‌آورد. این بیماری بافت‌هایی از استخوان را تحت‌تأثیر قرار داده و موجب اختلال در خواب می‌شود.
6. روماتیسم مفصلی نوجوانی
این آرتروز در کودکان و نوجوانان رخ می‌دهد و با علائمی مانند خشکی مفاصل، درد، تورم و اختلال حرکتی همراه است.
حتما بخوانید: آرتروز انگشت شست و درمان آن
علائم آرتروز چیست؟
آرتروز با توجه به انواع مختلفی که دارد از علائم و نشانه‌های متفاوتی برخوردار است. با این حال علائم کلی آرتروز عبارت‌اند از:
درد: آرتروز معمولاً با دردهای ثابت یا متغیر همراه است.
سفتی و خشکی مفاصل: از علائم شایع به شمار می‌رود که پس از عدم تحرک طولانی‌مدت مانند بیدار شدن از خواب یا نشستن طولانی مدت یا بعد از ورزش به وجود می‌آید.
تورم: در این حالت پوست قسمت مفصل آسیب‌دیده قرمز و متورم می‌شود که تنها در برخی از انواع آرتروز قابل مشاهده است.
اختلال در حرکت مفصل: خشکی و درد وحشتناک مفصل هنگام حرکت باعث اختلال و عدم توانایی انجام امور روزمره می‌شود.
موارد ذکر شده از علائم اصلی آرتروز هستند و در صورت مشاهده هر کدام باید به پزشک متخصص مراجعه کنید. علائم دیگری مانند صدای کلیک مفصل هنگام خم شدن، ضعف عضلانی در محل مفصل آسیب‌دیده و بی‌ثباتی مفصل نشان‌دهنده آرتروز هستند.
آرتروز چگونه درمان می شود؟
درمان آرتروز باعث کاهش درد می‌شود و آسیب مفاصل را به حداقل می‌رساند. علاوه بر آن عملکرد و محدوده حرکتی مفاصل را بهبود می‌بخشد و موجب افزایش کیفیت زندگی می‌شود. انواع روش‌های درمان آرتروز عبارت‌اند از:
. مگنت تراپی
این روش برای آن دسته از بیماران آرتروز مناسب است که مفصل زانوی آنها دچار آسیب شده است. در زانو یک میدان مغناطیسی به وجود می‌آید و با استفاده از آهنربا و روش‌های خاص درد و التهاب زانو کاهش می‌یابد. این روش در تسریع و بهبود فرایندهای حاصل از جراحی زانو و لگن گزینه مناسبی است. علاوه بر درد، سفتی و خشکی مفاصل را از بین می‌برد و ترمیم غضروف را تحریک می‌کند.
حتما بخوانید: مگنت تراپی چیست؟
. اولتراسوند
از پرکاربردترین روش‌های غیرتهاجمی برای درمان آرتروز و کاهش درد ماهیچه‌ها و مفاصل است. اولتراسوند از روش‌های پرکاربرد در مراکز توانبخشی است و با ایجاد گرما به ناحیه آسیب‌دیده باعث بهبود روند بیماری می‌شود. از مزایای آن می‌توان به افزایش دامنه حرکت، کاهش درد، بهبود کیفیت کشسانی و افزایش انعطاف‌پذیری بدن اشاره کرد.
. لیزر درمانی
از دیگر روش‌های مفید و کاربردی در کلینیک فیزیوتراپی است که با استفاده از لیزر علائم آرتروز را کاهش می‌دهد. لیزر از خاصیت ضدالتهابی برخوردار بوده و باعث ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده می‌شود.
حتما بخوانید: هیل تراپی چیست؟معرفی 2 نوع دستگاه لیزر هیلتراپی
. ورزش و حرکات اصلاحی
تمرینات ورزشی از مؤثرترین روش‌های درمان برای کاهش درد آرتروز و ترمیم بافت ناحیه آسیب‌دیده است. ورزش از پیشروی عوارض آرتروز جلوگیری می‌کند و می‌تواند موجب کنترل بیماری شود.
تمامی روش‌های ذکر شده غیرتهاجمی هستند و می‌توانید با مراجعه به کلینیک فیزیوتراپی توسط پزشک متخصص معاینه شوید و یک برنامه درمانی مناسب دریافت کنید.
حتما بخوانید: فعالیت‌های ورزشی مؤثر بر درمان فیزیوتراپی
عوامل مؤثر در ابتلا به آرتروز
بیماری آرتروز در اثر عوامل گوناگون رخ می‌دهد که در ابتلا یا پیشرفت بیماری تأثیرگذار هستند. مهم‌ترین عوامل مؤثر در ابتلا به آرتروز عبارت‌اند از:
وزن: افزایش وزن با ایجاد استرس و فشار بر روی مفصل باعث به وجود آمدن آرتروز می‌شود. علاوه بر آن سلول‌های چربی در ایجاد التهاب مفاصل بسیار مؤثر هستند و افرادی که وزن آنها بیش از حد نرمال است بیشتر در معرض خطر ابتلا به آرتروز قرار می‌گیرند
جنسیت: زنان نسبت به مردان بیشتر در معرض خطر ابتلا به آرتروز قرار دارند.
سن: افزایش سن احتمال ابتلا به آرتروز را بالا می‌برد. این بیماری معمولاً در بین افراد بالای ۴۵ سال رخ می‌دهد.
ژنتیک: برخی از نمونه‌های آرتروز از طریق ژن‌های خاص انتقال می‌یابند.
آسیب مفصل: در صورت آسیب مفصل در اثر جراحت احتمال به ابتلا به آرتروز افزایش خواهد یافت. همچنین پارگی غضروف، رباط و شکستگی استخوان در ابتلا به آرتروز نقش دارند.
فعالیت بدنی: اگر از یک یا چند مفصل مشابه بیش از حد استفاده کنید احتمال ابتلا به آرتروز افزایش خواهد یافت.
روش‌های پیشگیری از آرتروز
با رعایت روش‌های زیر می‌توانید از ابتدا به آرتروز پیشگیری کنید:
- مانع از افزایش وزن خود شوید.
- از فعالیت‌های سبک مانند 30 دقیقه پیاده‌روی استفاده کنید.
- در مسیرهای سربالایی یا سرازیری پیاده‌روی نکنید.
- حرکات خود را هنگام انجام امور روزانه خود اصلاح کنید تا از ایجاد فشار بر زانو ممانعت شود.
- عضلات چهار سر ران را تقویت کنید.
- از توالت فرنگی استفاده نمایید.
- از پوشیدن کفش‌های پاشنه بلند یا کفش‌هایی که کفی سفت دارند خودداری کنید.
- رژیم غذایی خود را اصلاح نمایید و از مواد مغذی مانند کنجد، دارچین، سیاه‌دانه و زنجبیل استفاده کنید.
جمع‌بندی
آرتروز از انواع بیماری‌های روماتیسمی است که در صورت عدم توجه و رسیدگی به آن ممکن است خطرات جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد. کلینیک فیزیوتراپی یارا واقع در کرمان با ارائه انواع روش‌های درمانی و برنامه تخصصی زیر نظر دکتر حسن نژاد به درمان آرتروز در تمام سنین می‌پردازد.